Bulgar na sikreto ang tiwaling paggamit ng mga pulitiko sa pondo ng
gobyerno. Sa ligal at iligal na paraan ito ay para sa kanilang sa sariling
pagpapayaman at sa pagpapanatili sa kapangyarihan.
Ngunit ang tila hindi pinapansin na marami, ang “pork barrel” ay
sintomas ng matinding kanser sa lipunan, na nagdudulot na sumusunod na mga
epekto:
a)
Atrasadong ekonomya. Ang Pilipinas ay isang
bansang sagana sa likas-yaman at yamang-tao. Subalit hindi umuunlad ang ating
ekonomya para bigyan ang ating mga kababayan ng disente’t regular na trabahong
may sapat na sweldo, na siyang dahilan kung bakit nangingibang-bayan ang mga
Pilipino.
Sa paglipas ng mga taon,
nawawaldas ang pondo ng gobyerno dahil sa “pork barrel”. Hindi ito nailalaan sa
pagpupundar ng mga sangkap para sa isang masiglang ekonomya: ang modernisasyon
ng agrikultura at industriyalisasyon. Mas maliit din – kumpara sa naibabayad sa
utang-panlabas – ang pondo para sa iba’t ibang pangangailangan ng taumbayan:
kalusugan, edukasyon, pabahay, atbp.
Isang kabalintunaan ang
resulta. Palagiang katwiran ang kakapusan ng pondo ng gobyerno para sa serbisyo
publiko na siyang dahilan ng pribatisasyon at pakikipagsosyo nito sa mga
kapitalista.
Ang pribadong sektor ay hinihikayat na mamuhunan sa pagtatayo ng
ospital, iskwelahan, pabahay, kalsada, mga pasilidad sa kuryente at tubig. Pero
mahigit isang trilyong piso ang winawaldas ng mga pulitiko sa anyo ng pork
barrel.
b)
Bulok na pulitika. Linulukuban ng kawalang
pag-asa ang taumbayan. Ngunit hindi naman ito inaalintana ng mga pulitiko. Mas
nagiging bentahe pa nga sa kanila kapag walang mapagkukunang marangal ng
hanapbuhay ang nakararami. Dahil bulnerable sila sa panunuhol, hindi lang
tuwing eleksyon kundi maging sa mga panahon ng kagipitan para sila ay lumapit
kay meyor, gubernador, kongresman, senador, bise-presidente at pangulo para sa
animo’y “libreng tulong”. Pero sa totoo lang, ang ayudang ito ay hindi “libre”
kundi binabayaran ng taumbayan sa anyo ng buwis.
“Pork barrel” ang dahilan ng
paghahangad ng mga pulitiko na makapwesto sa gobyerno. Ito rin ang ginagamit ng
mga pangulo ng republika ng Pilipinas para sumunod ang lahat ng opisyal ng
burukrasya. Hindi nakapagtatakang nakapabilis magpalit ng kulay ang mga
pulitiko. Bumabalimbing at tumatalon sa naghaharing partido ng administrasyon.
Hindi nag-uusap ng prinsipyo, programa o plataporma. Hindi inaalam ng mga
namumuno kung saang direksyon dadalhin ang bansa. Kaya ang ating bayan ay
maihahambing sa barkong hindi alam kung
saan tutungo.
Napakalaki ng pondong
nakokolekta mula sa buwis na pasan ng taumbayan. Ngunit imbes na paglaanan ang
isang pangmatagalan, komprehensibo at makatuwirang plano tungo sa progresong
panlipunan, ito ay nagsisilbi sa panandalian, makitid at makasariling interes
ng iilang pulitiko.
k)
Matinding kahirapan. Ang pagiging atrasado ng
ekonomya (dahil kulang sa ayuda ng gobyerno para sa mga pasilidad at serbisyo)
at ang bulok na pulitika ng mayayamang mga pulitiko ay dalawang salik sa
tumitinding kahirapan ng masang Pilipino.
Umiiral ang isang malaking
kabalintunaan. Sa mga pabrika’t plantasyon, nariyan ang manggagawa’t magbubukid
na may maliit na kita, pinapasan ang mga buwis na bumabawas sa take-home pay at
nagpapataas sa mga presyo ng bilhin. Sa sobrang baba ng pasahod, napipilitang
mag-overtime na ang resulta’y tumataas lalo ang buwis na kinakaltas sa sahod at
binabayarang VAT kapag ipinambayad sa mga bilihin.
Dahil sa mababang pasahod at
kawalan ng regular na trabaho, napipilitan ang marami na umalis ng bansa.
Maging OFW at magpadala ng remittances na pinagmumulan din ng buwis kapag
ipinambili ng kanilang mga pamilya.
Sa kabilang banda – at
narito ang mas malaking bilang ng populasyon – nariyan ang milyon-milyong
Pilipinong maikakategorya bilang “poorest
of the poor” na pinagsasamantalahan ng mga pulitiko na diumano’y nagbibigay
sa kanila ng “tulong”. Dagdag pa ang napakarami ring “underemployed” na
nabubuhay sa tinaguriang underground economy gaya ng mga maliliit na manininda
sa kalye’t lansangan ng mga syudad at sentrong-bayan sa bawat rehiyon.
Ipinagmamalaki
ng gobyerno ang pag-unlad ng ekonomya ng bansa at kabuhayan ng mamamayan. Subalit, ang totoo (at kinukumpirma ito ng mismong datos ng gobyerno), ang
nakalasap lamang ng pag-unlad ay ang 40 pinakamayayamang mga pamilya sa bansa,
na liban sa mga negosyante’y kabilang ang ilang mga halal ng opisyal ng
gobyerno.
